Annars flokks ást

Sms samskipti. Ég: "Ertu búnad borda kvöldmat?" Ragnheiður: "Nei, er sko ad leika í fyrstu samkynhneigdu hryllingsmyndinni. Hvarta spá?" Ég: "Hahaha. Var svöng, er búin ad borda. En viltu fara á örstutt kaffihús um ellefuleytid?" Ég hef ekki heyrt í Ragnheiði síðan, og þetta var í fyrrakvöld. Spurning að athuga hvort einhver hafi dáið nýlega við tökur á blóðugu atriði í kvikmynd.

Er það annars öfga pólitísk ranghugsun að hlæja að tilhugsuninni um samkynhneigða hryllingsmynd? Eða bara eðlilegt að finnast fyndið að detta þetta í hug. Og skemmtilegt. Ég pant sjá myndina.

Ég datt inn á vef Alþingis í gær í þeim spennandi erindagjörðum að skoða nýju tollalögin og sjá hvernig refsiábyrgð er ákvörðuð í þeim. Gömlu lögin voru nefnilega vafasöm. Fór í staðinn að skoða nýleg þingskjöl og var forvitinn um hvar frumvarpið um réttarstöðu samkynhneigðra stæði. Á eftir að ræða það tvisvar og spurning hvort næst að klára það fyrir þinglok. Vonandi, af því virkileg framför felst í þessu frumvarpi að mjög mörgu leyti, t.d. hvað varðar skráningu sambúðar í þjóðskrá, ættleiðingar samkynhneigðra para og tæknifrjóvganir fyrir lesbíur.

En í nefndaráliti Allsherjarnefndar kemur fram að enn þora menn ekki að ganga alla leið í því að hjónaband er staðfesting á samlífi tveggja einstaklinga sem elska hvorn annan. Ekki endilega karls og konu. Um þetta atriði segir orðrétt: "Í frumvarpinu er ekki lagt til að lögum um staðfesta samvist verði breytt á þann veg að trúfélögum verði heimilað að staðfesta samvist. Engu að síður ræddi nefndin á fundum sínum um þann rétt þar sem í umsögnum og á fundum kom fram að einstök trúfélög hafa lýst yfir vilja til að fá heimild til þess."

Af hverju má ekki veita þessa heimild? Við erum að tala um heimild, ekki skyldu. Auðvitað er svo útskýrt, en ekki mjög skiljanlega finnst mér, af hverju þetta atriði fékk ekki náð fyrir augum nefndarmanna, nema Guðrúnar Ögmundsdóttur og Sigurðar Kára Kristjánssonar sem samþykktu með fyrirvara. Forvitin að vita hvaða fyrirvari það var. Til að réttlæta þessa höfnun, kemur svo fram í álitinu að lagaleg réttarstaða samkynhneigðra sé nú sambærileg við gagnkynhneigða. Sem er mjög gott. Mér finnst bara að félagsleg staða skipti jafn miklu máli. Að samkynhneigðir geti ekki gengið í heilagt hjónaband jafngildir því að segja að þeirra ást sé annars flokks. 
 

Tvær hetjur og bágstaddir

Muniði hverjir það voru sem greiddu atkvæði á móti Kárahnjúkavirkjun á Alþingi vorið 2003? Það tóku bara fimmtíu þingmenn þátt í atkvæðagreiðslu. Níu voru á móti. Allir þingmenn VG, Þórunn Sveinbjarnardóttir og Rannveig Guðmundsdóttir. Samfylkingin olli vonbrigðum með hversu margir greiddu atkvæði með.

Hetja þessarar færslu er þó tvímælalaust Katrín Fjeldsted, læknir og þáverandi þingkona Sjallanna. Hún var eini stjórnarþingmaðurinn sem greiddi atkvæði á móti. Alvöru frjálshyggjuafstaða að gúddera ekki stærstu ríkisframkvæmd Íslandssögunnar. Enda er hún ekki á þingi lengur.

Hetjan í mínu lífi núna er hins vegar Barbara, fyrir að senda mér stöff úr réttarfari. Megi aðrir taka hana sér til fyrirmyndar. Allt efni úr Refsirétti II, Réttarfari II, Kröfurétti II og Fílunni er vel þegið. Hjálpið bágstöddum í neyð. Netfangið er [e-mail] og msn [e-mail].

Glötum ekki þjóðararfleiðinni

"Bonjour, madame!" Ég vil ekki hafa að það sé talað við mig á útlensku í mínu eigin landi. Það er algjört lágmark að fólk sem ætlar að búa hérna geti talað íslensku. Íslendingar mega ekki hætta á að glata þjóðararfleifð sinni. Með þessu er ég ekki að segja að ég hafi eitthvað á móti útlendingum, við bara verðum að gæta okkar að þeir verði ekki of margir í þessu landi. Við erum of fá til að hætta á það. Grín.

Ljúft að fá fallega kveðju á frönsku á rölti um Hjarðarhagann. Gat meira að segja svarað til baka, hafandi farið í einn frönskutíma á ævinni og lært þar þessa kveðju og að segja nafnið mitt. Svo skipti ég yfir í spænsku. Spænskukennslan í MH var í háum gæðaflokki og allt gott um það mál að segja. Gat hringt til Spánar og rætt við hótelfólk eftir tvo áfanga, orðin almennt viðræðuhæf eftir sex og gat lesið alvöru bókmenntir með orðabók á kantinum. Eins og einhvers staðar hefur komið fram áður, munaði ekki miklu að ég færi bara í bókmenntafræði og síðan til Suður-Ameríku á slóðir Neruda, García-Marqués, Allende og fleiri. Ef ég verð í höfuðborg Latínóanna, Miami, næsta vetur er aldrei að vita nema maður fái færi á að babbla á spænsku.

En nú langar mig líka að læra frönsku.

Annars: Áfram útlendingar á Íslandi! Kennið okkur að bræða klakann. Bætið þjóðarhaginn með því að stækka þetta mini hagkerfi okkar. Og saa videre.

Eigendur fjölmiðla þurfa stundum að grípa í taumana?

Rakst á netkönnun inni á talnakonnun.is í gær. Spurt er: "Mega eigendur skipta sér af fjölmiðlum?" Ég: "Bjánaspurning." Merki við "Nei slíkt væri ritskoðun" og hlæ að möguleikanum "Já, þeir verða að grípa í taumana ef þörf krefur."

Niðurstöður könnunarinnar: Nei=62,2% og J=37,8 eftir að ég hafði kosið. (Veit ekki hvað hún hefur verið í gangi lengi eða hvað margir kosið.)

Er ég forhertur fjölmiðlamaður sem skilur ekki annað en að sjálfstæði ritstjórna hljóti að verða að vera algert? Ég mundi til dæmis eftir þegar ritstjórum DV var skipt út skv ákvörðun stjórnar. Finnst fólki kannski að það flokkist undir að "grípa í taumana ef þörf krefur?" 

Þetta kann að hvarfla að manni þegar spurningunni er svarað. En ef velja þarf á milli þessara tveggja möguleika bliknar þetta atriði einhvern veginn. Og samt kjósa hátt í fjörutíu prósent þann möguleika sem inniheldur ekki nei við ritskoðun. Hvernig ætli þeir kjósendur skilgreini "ef þörf krefur?"

 

Takk fyrir allt, Amma Snillíngur

Þá erum við búin að leggja Ömmu Snillíng til hinstu hvílu. Ég var kistuberi með eldrauðan varalit ömmu til heiðurs. Flugum til Akureyrar í morgun og aftur heim í kvöld fyrir sama verð og Kaupmannahöfn. Nú er amma í Svarfaðardalnum sínum með afa. Allan tímann meðan jarðarförin var sá ég ekki annað fyrir en mér en ömmu að blikka mig með Eyjafjörðinn í baksýn, á leiðinni út í dal.

Ég skrifaði þessa minningargrein í miklum svefndrunga og var fljótari en ég er venjulega með skrif. Hún gæti líklega verið mun betur stíluð, en er nákvæmlega það sem ég hugsaði til ömmu og langaði að segja. Ég lærði svo margt af henni Önnu Jóns. 

------------------------ 

Elsku amma, aldrei datt mér í hug að ég myndi upplifa svona mikla gleði eftir að þú ert farin frá okkur. Andláti svo náins ástvinar á að fylgja sorg og söknuður, og gerir það vissulega. Það var svo sárt að heyra fréttirnar í svefnrofunum að nóttu til. En síðan þessa erfiðu nótt hefur sólin líka verið hátt í lofti í hjartanu yfir að hafa fengið að kynnast þér og elska.

Af því þú varst fallegasta sálin af öllum sem ég hef þekkt. Svo stór manneskja. Um leið og þú varst ekkert annað en mannleg varstu komin lengst allra á þroskabrautinni. Fullkomlega fordómalaus í annarra garð enda voru allir jafnir fyrir þér og hver og einn jafn mikilvægur. Þú áttir eitthvað að gefa hverjum sem þú hittir og uppskarst hlýju og gleði í kringum þig hvar sem þú varst. Það verður leiðarljósið mitt, alltaf.

"Sjá, það er amma, sólin sjálf," datt mér oft í hug við komuna í Sóltún á seinni árum. Amma kom til móts við mig með gamla sólskinsbrosið á vör. Svo setti hún kannski á sig eldrauðan varalit og við fengum okkur kaffi saman og spjölluðum um allt milli himins og jarðar. Hún kvaddi jafn ljúflega með því að fylgja mér alveg að útidyrunum, knúsaði mig og sleppti ekki.

En þú varst ekki bara falleg kona og falleg sál, amma. Þú varst miklu meira en það. Þú varst töffari. Það var alltaf stuð hjá þér. Á yngri árum þegar ég var oft hjá þér eftir kóræfingar, stilltirðu græjurnar í botn og söngst með. Frægt var hvernig þú klæddir þig að eigin lyst, í Levi's gallabuxur og leðurvesti en ekki hefðbundin gömlukonuföt og litaðir hárið eldrautt eða fjólublátt. Í mínum vinahópi gekkstu undir nafninu Amma Snillingur. Það gælunafn tók ég upp því það áttirðu innilega skilið. Fyndnu sögurnar eru endalausar. "Svo leikur hann þetta svo vel," er ódauðleg setning og notuð jafnt um leikara í Óskarsverðlaunamyndum og Bold and the Beautiful. Líklega tókstu viljann fyrir verkið þar eins og alltaf.

Amma, mig langar að segja þér svo margt um hvað þú varst mögnuð kona. Það er gott að þú gast sofnað í friði en erfitt að geta ekki kvatt. Eitt vil ég segja við þig að lokum: Þú varst snillingur og ég elskaði þig af öllu hjarta.

Anna Pála Sverrisdóttir 

-------------------------------------

E.s. Ég fæ ekki orða bundist. Það var strikamerki á kistunni þegar hún kom í kirkjuna í morgun og við vorum að æfa. Skil markmiðið en ekki leiðina. 

Kosningaloforðin

Var stödd niðri í félagsherbergi Lögbergsins helga og sá frétt af þinginu, þar sem Jóhanna Sigurðardóttir snilli var að drulla yfir Framsókn fyrir að fylgja ekki eftir kosningaloforðum varðandi stöðu barna og ungmenna.

Það er mjög fyndið í ljósi þess að um tveimur tímum áður vorum við niðri í félagsherbergi (alltaf þar?) að velta fyrir okkur hvað hefði eiginlega orðið um "Ísland án fíkniefna árið 2000." Getur einhver sagt mér það?

Heilahaus?

Það er til gata í Reykjavík sem heitir Tunguháls. Er fólk í dópi? Minnir mig á þegar pabbi þóttist hafa fundið nýja strönd í bænum sem við gistum í rétt hjá Barcelona. Og hvað hét ströndin? Jú, "Playa Beach," sagði pabbi mér ferlega hress með sig. Playa þýðir strönd á spænsku. Og já, ég geri mér grein fyrir að þessi tilvik eru ekki fyllilega sambærileg. 

Oft má lyf af eitri brugga

Ég fékk páskaegg nr SJÖ. Manni verður bara hugsað til svöngu barnanna í útlöndum. Með sammara. Orðið sammari í mínum orðaforða er stytting á tvennu: Sammari=samviskubit. Sammari=samfylkingarmaður. Ræðst af samhengi hvort er átt við hverju sinni, sbr "Ég er með sammara."

En um páskaeggið. Ég skelli skuldinni á hnattvæðinguna. Við hjónaleysin brugðum okkur í Krónuna laugardag fyrir páska, með páskaegg og fleira á innkaupalistanum. Einu Nóa-eggin sem til voru í bú ..ðinni voru númer sjö. Við nenntum ekki að labba í Bónhaus eða gera óhagkvæm kaup í Nóatúni svo við hreinlega NEYDDUMST til að fjárfesta í skrímslinu sem var bara til í fantasíum þegar ég var lítil. Ég ætlaði að segja frá þessum undrum og stórmerkjum yfir páskalambinu fyrr í kvöld en í ljós kom að litla skrímslið systir mín fékk LÍKA páskaegg nr. sjö. Svei. Ég hélt ég ætti skynsama foreldra. 

Málshátturinn minn í ár var fínn, sbr fyrirsögn þessa gagnslausa pistils. Hef fengið hann áður. Ber eftirsóknarverðu hugarfari vitni. 

E.s. Að gefnu tilefni vill Bjarnið koma því á framfæri að hann ljúgi almennt ekki að mér. 

Sms fyrir daga gemsanna

Ég keyri daglega fram hjá styttunni af okkar merku alþýðuhetju Héðni Valdimarssyni. Og í hvert skipti finnst mér það jafn rosalega fyndið að maðurinn er augljóslega að senda sms.

Nöttararnir á Filippseyjum

"Anna Pála, þú ert búin að sofa í fimmtán og hálfan tíma." Ég fór á fætur um klukkutíma seinna, klukkan eitt í dag. Veit ekki alveg hvað er að gerast en ég hef ítrekað sofið svona rosalega að undanförnu. Tengist kannski því að hafa minna að gera núna en undanfarin þrjú ár eða svo. Og ef svefninn getur losað mig við þetta ógeðs kvef úr lungunum og hor úr nefinu verð ég sátt. Svo dreymir mig gott rugl og tala reglulega og mikið upp úr svefni. Bjarnið segist þó ekki greina orðaskil nema einstaka upphrópanir á borð við JÁ! sem er eins gott. Hugmynd að hafa diktafóninn í gangi eina nótt og rannsaka málið sjálf, kannski kemst ég að einhverju nýju.

Annars var ég að horfa á fréttir og að sjálfsögðu, eins og ég bjóst við, eru nöttararnir á Filippseyjum jafn hressir og ávallt á föstudaginn langa. Fréttastofurnar sýndu blæðandi bök og öskrandi fólk sem var sjálfviljugt neglt á krossa. Athyglisvert að NFS varaði við myndunum en RÚV ekki við þeim sömu. Allavega, ég ætla að vera fordómafull og segja að ég skil ekki alveg tilganginn með þessum þjáningum. Tilgangurinn er að mér skilst að sýna fram á samlíðan með þjáningum Krists á krossinum og minnast fórnar hans. Sem er gott og gilt markmið. Það sem skilur að er Filippseyingarnir þjást en hverju breytir þeirra fórn? Til að komast nálægt áhrifum aðal píslarvottarins á heiminn, held ég að þeir ættu að finna upp á einhverju nýju. Píslarvætti er ekki raunverulegt nema þú færir raunverulega fórn. Og það er af nógu að taka í heiminum sem mætti fórna sér fyrir, rétt eins og fyrir tvö þúsund árum. En kannski er þetta þeirra leið til að komast nær Guði, hvað veit ég.

Talandi um nöttara. Til hamingju Ítalía, með að skipta um stjórn! Það hefði líka verið óhuggulegt til þess að hugsa að hægt sé að kaupa sér kosningu eins og Berlusconi reyndi leynt og ljóst að gera. Ástandið á Ítalíu sýnir okkur að vissulega er viturlegt að setja sér lög um eignarhald á fjölmiðlum, jafnvel þótt þau hafi verið illa fram sett á sínum tíma og hugsanlega ekki á réttum forsendum.